Author: Dr.Gayathri Devi Sajjan

ಮಣಿಪುರದ ತೇಲುವ ಕಿಯಾಬುಲ್ ಲಾಮ್ ಜೋ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಆಸಕ್ತಿ, ಕುತೂಹಲ ಎರಡೂ ಒಮ್ಮೆಲೆ ಮೂಡಿದವು. ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯಗಳ ಸಪ್ತ ಸಹೋದರಿಗಳಲ್ಲೊಬ್ಬಳಾದ ಮಣಿಪುರದ ಬಿಷ್ಣುಪುರದಲ್ಲಿತ್ತು ಈ ಅಪರೂಪದ ಅರಣ್ಯ. ಮಣಿಪುರದ ರಾಜಧಾನಿ ಇಂಪಾಲದಿಂದ 32 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಲೋಕ್‌ಟಾಪ್ ಸರೋವರದ ಒಡಲಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬಿತ್ತು ಈ ತೇಲಾಡುವ...

ಊರು ಹೋಗು ಅನ್ನುತ್ತೆ, ಕಾಡು ಬಾ ಎನ್ನುತ್ತೆ ಎನ್ನುವ ಕನ್ನಡದ ನಾಣ್ಣುಡಿಯನ್ನು ಕೇಳದವರಾರು? ಊರು ಹೋಗು ಎನ್ನಬಹುದು, ಆದರೆ ಕಾಡೆಲ್ಲಿದೆ ಬಾ ಎನ್ನಲು. ಕಾಡಿದ್ದರೂ, ಅದರೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಬೇಕು ಪರ್ಮಿಟ್ಟು, ಏಕೆಂದರೆ ಅಳಿದುಳಿದ ಕಾಡೆಲ್ಲಾ ಈಗ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಆಭಯಾರಣ್ಯ, ಹುಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಪ್ರದೇಶ, ಸಿಂಹ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಅಭಯಾರಣ್ಯ...

ಉನ್ನಕೋಟಿಯು ಪ್ರಕೃತಿ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾದ ಊರು – ಸುತ್ತ ಇರುವ ಬೆಟ್ಟ ಗುಡ್ಡಗಳ ಸಾಲು, ಉಕ್ಕಿ ಹರಿಯುವ ಹಳ್ಳಕೊಳ್ಳಗಳು, ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳ ಮೇಲೆಲ್ಲಾ ಹಚ್ಚ ಹಸಿರು ಮರಗಿಡಗಳು, ಉಲಿಯುವ ಹಕ್ಕಿಗಳು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಮರುಳು ಮಾಡುವುದು. ಈ ಬಂಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ದೇವಾನುದೇವತೆಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತಿದ ಶಿಲ್ಪಿಗಳು ಯಾರು? ಎಲ್ಲಿಂದ ಬಂದವರು? ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು...

ಇವಳೇ ಕರಾವಳಿಯ ಕಣ್ಣಾದ ನೇತ್ರಾವತಿ. ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರಿನ ಸಂಸೆಯ ಬಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಗಂಗಾಮೂಲದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ತ್ರಿವಳಿ ಸೋದರಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬಳಾದ ನೇತ್ರಾವತಿ. ಇವಳ ಉಗಮ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ದೃಶ್ಯ – ಕಣ್ಣಿನಾಕಾರದ ಬಂಡೆಗಳ ಮೂಲಕ ಭೂಗರ್ಭದಿಂದ ಹೊರಜಗತ್ತಿಗೆ ಹೆಜ್ಜೆಯಿಡುತ್ತಿರುವ ನೀರಿನ ಝರಿ. ಹಾಗಾಗಿ ನೇತ್ರಾವತಿಯೆಂಬ ನಾಮಧೇಯ ಇವಳದು. ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷನೆಂಬ ಅಸುರನನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಲು...

ಕಲ್ಯಾಣ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜೀವನಾಡಿಯಾದ ನದಿ ತುಂಗಭದ್ರಾ. ಮಲೆನಾಡಿನ ಪಶ್ಚಿಮಘಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದವಳಾದರೂ ಬಯಲು ಸೀಮೆಯತ್ತಲೇ ಇವಳ ಒಲವು. ಶಿವಮೊಗ್ಗಾದ ಸನಿಹದಲ್ಲಿ ಅವಳಿ ಸೋದರಿಯರಾದ – ತುಂಗ ಮತ್ತು ಭದ್ರೆಯರು ಕೂಡುವ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರವೇ ಕೂಡಲಿ. ಇವಳು ಸಾಗುವ ಹಾದಿ ಬೆಟ್ಟ ಗುಡ್ಡಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಹಲವು ತಿರುವುಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾ ಸಾಗುತ್ತಾಳೆ. ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ...

ಕುದುರೆಮುಖ ಅಭಯಾರಣ್ಯದ ವರಾಹ ಪರ್ವತಗಳ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಗಂಗಾಮೂಲದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಭದ್ರೆ, ಸೋದರಿ ತುಂಗೆಯಷ್ಟು ಸೌಮ್ಯ ಸ್ವಭಾವದವಳಲ್ಲ, ನಯ ನಾಜೂಕಿನವಳೂ ಅಲ್ಲ, ಲಾವಣ್ಯವತಿಯೂ ಆಗಿಲ್ಲ. ಕುದುರೆಮುಖದ ಕಬ್ಬಣದ ಅದುರುಳ್ಳ ಬೆಟ್ಟಗುಡ್ಡಗಳ ಮಣ್ಣಿನ ಸಾರವನ್ನು ಹೀರುತ್ತಾ ಸಾಗುವಳು. ಇವಳ ಬಣ್ಣ ತುಂಗೆಗಿಂತ ತುಸು ಕಪ್ಪು, ಆದರೆ ಗಾತ್ರ ದೊಡ್ಡದೇ. ತುಂಗೆ...

‘ಇಳಿದು ಬಾ ತಾಯೆ ಇಳಿದು ಬಾ’.. ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟದ ವರಾಹ ಪರ್ವತದಲ್ಲಿರುವ ಗಂಗಾಮೂಲದಿಮದ ಜೊತೆಜೊತೆಯಾಗಿ ಉಕ್ಕಿ ಬರುವ ಮಲೆನಾಡಿನ ಜೀವ ನದಿಗಳು – ತುಂಗಾ, ಭದ್ರಾ, ನೇತ್ರಾವತಿ. ಈ ತ್ರಿವಳಿ ಸಹೋದರಿಯರ ಜನ್ಮರಹಸ್ಯ ತಿಳಿಯೋಣ ಬನ್ನಿ. ವಿಷ್ಣುವಿನ ಮೂರನೆಯ ಅವತಾರವಾದ ವರಾಹನು ಅಸುರನಾದ ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿ ಈ...

ಕನ್ನಡ ನಾಡಿನ ಭಾಗೀರಥಿ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆ ಯುಗಾದಿ ಹಬ್ಬದಂದು ಮುಗಿದಿತ್ತು, ಆದರೆ ಚಂದ್ರ ದರ್ಶನ ಇನ್ನೂ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಬಯಲು ಸೀಮೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದ ನನ್ನ ಯಜಮಾನರಿಗೆ ಹಸಿರು ಹೊದ್ದ ಬೆಟ್ಟ ಗುಡ್ಡಗಳು, ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ತೇಲುವ ಮೋಡಗಳನ್ನು ನೋಡುವುದೇ ನಿಜವಾದ ಹಬ್ಬ ಎನ್ನುವ ಭಾವ. ಮಲೆನಾಡಿನ...

‘ಋಷಿಮೂಲ, ನದಿ ಮೂಲ, ದೇವಮೂಲ ಹುಡುಕಬೇಡಿ’ ಎಂದು ಹಿರಿಯರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಯಾವುದೋ ಗಿರಿ ಶಿಖರಗಳ ಒಡಲಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿ ದಟ್ಟವಾದ ಕಾನನಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಹರಿದು ಬರುವಳು ಗಂಗೆ. ಇವಳ ನಾಮಧೇಯ – ತುಂಗೆ, ಭದ್ರೆ, ನೇತ್ರಾವತಿ, ಶರಾವತಿ, ಕಾವೇರಿ ಇತ್ಯಾದಿ. ಬಹುತೇಕ ನದಿಗಳು ಹೆಣ್ಣಾಗಿರುವುದು ಒಂದು ಆಕಸ್ಮಿಕವೇ? ಅಥವಾ...