ಬಿದಿರಕ್ಕಿಯ ಪಾಯಸ

‘ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಬಿದಿರಕ್ಕಿ ಬಿಟ್ಟಿದೆಯೆಂದರೆ ಇಲಿಗಳ ಕಾಟ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ, ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ ಬರಗಾಲ’ ಎಂಬ ಮಾತನ್ನು ಯಾವತ್ತೋ ಕೇಳಿದ್ದ ನೆನಪು.

“ಹಿಂದೊಮ್ಮೆ ಬರಗಾಲ ಬಂದು ದವಸ ಧಾನ್ಯ ಇಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ, ಬಿದಿರಕ್ಕಿ ತಿಂದು ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದೆವು. ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಾವು ಬೆಳೆಸಿದ ಭತ್ತವನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರ ಕೈ ಸೇರದಂತೆ ಮಾಡಲು ಪಟ್ಟ ಪರಿಪಾಡಲು ಅಷ್ಟಿಷ್ಟಲ್ಲ. ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಅಡಗಿಸಿಟ್ಟಿದ್ದೆವು, ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮದುವೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಿದೆ…ಪುಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ .. ಹೀಗೆಲ್ಲಾ ಹೇಳಿ ನಾವು ಬೆಳೆದ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಂಗಲಾಚಿದ್ದೆವು. ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಕಷ್ಟ ಹೇಳತೀರದಾಗಿತ್ತು. ಬಿದಿರಕ್ಕಿಯನ್ನು ಉಂಡು, ಗಡ್ಡೆ -ಗೆಣಸು- ಹುರುಳಿಕಾಳು ತಿಂದು, ಹೇಗೋ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ಮಕ್ಕಳ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಸಲು ಪರದಾಡಿದ್ದೆವು” ಎಂದು ನಮ್ಮ ಮುತ್ತಜ್ಜಿ ಹೇಳುತಿದ್ದುದು ನೆನಪಿದೆ. ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಭತ್ತ ಬೆಳೆದವರೆಲ್ಲರು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಬೆಳೆಯನ್ನು ಸೈನ್ಯಕ್ಕೋಸ್ಕರ ಕೊಡಬೇಕಿತ್ತಂತೆ.

ಎರಡು ವರುಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಮಡಿಕೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಇರ್ಪು ಫಾಲ್ಸ್ ಗೆ ಹೋಗಿದ್ದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಅಂಗಡಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಬಿದಿರಕ್ಕಿ (Bamboo rice) ಲಭ್ಯವಿತ್ತು. ಮಾಮೂಲಿ ಅಕ್ಕಿಯಂತೆಯೇ ಕಾಣಿಸುವ ಬಿದಿರಕ್ಕಿ ಕಂದು ಬಣ್ಣ ಹೊಂದಿತ್ತು. ಅಂಗಡಿಯಾತನ ಪ್ರಕಾರ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ 40- 50 ವರ್ಷಕೊಮ್ಮೆ ಬಿದಿರು ಹೂ ಬಿಟ್ಟು ಈ ಬೀಜಗಳಾಗುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಆ ಬಿದಿರಿನ ಆಯುಸ್ಸು ಮುಗಿಯಿತು ಎಂದರ್ಥ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಿದಿರಿನ ಮರಗಳ ಸುತ್ತ ಗುಡಿಸಿ, ಬಟ್ಟೆ ಹಾಸಿ , ಮರದಿಂದ ಬೀಳುವ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದೇ ಬಿದಿರಕ್ಕಿ.

ಇದನ್ನು ಬೇಯಿಸಿ ಅಕ್ಕಿಯಿಂದ ತಯಾರಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು. ಅನ್ನವಾಗಿ ಉಣ್ಣಬಹುದು, ಹಿಟ್ಟು ತಯಾರಿಸಿ ಅಕ್ಕಿಹಿಟ್ಟಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸುವ ದೋಸೆ, ರೊಟ್ಟಿಗಳನ್ನೂ ಮಾಡಬಹುದು. ಬಿದಿರಕ್ಕಿಯ ಪಾಯಸ ಚೆನ್ನಾಗಿರುತ್ತದೆ ಅಂದರು.

ಹೊಸರುಚಿಯೊಂದನ್ನು ನೋಡೋಣ ಎಂದು ಸ್ವಲ್ಪ ಬಿದಿರಕ್ಕಿ ಖರೀದಿಸಿದ್ದಾಯಿತು. ಲಭ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ ಇರುವುದಕ್ಕೋ ಏನೋ, ಬೆಲೆ ದುಬಾರಿ ಎನಿಸಿತು. ಅರ್ಧ ಕಿಲೋ ಗೆ 150 ರೂ ಎಂದು ನೆನಪು. ಕುಕ್ಕರಿನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಾರಿ ಬೇಯಿಸಿ, ಬೆಲ್ಲ, ಕಾಯಿ, ಹಾಲು, ಏಲಕ್ಕಿ, ಗೋಡಂಬಿ-ದ್ರಾಕ್ಷಿ ಹಾಕಿ ಪಾಯಸ ಮಾಡಿಯೂ ಆಯಿತು. ಎರಡು ಬಾರಿ ಬೇಯಿಸಿದರೂ ಬಿದಿರಕ್ಕಿಯ ಅನ್ನ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿಯೇ ಇತ್ತು.

1. ಒಂದು ಕಪ್ ಬಿದಿರಕ್ಕಿಯನ್ನು ತೊಳೆದು 4-6 ಗಂಟೆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ನೆನೆಸಿ. ಇದನ್ನು ಕುಕ್ಕರಿನಲ್ಲಿ ಅನ್ನ ಮಾಡುವಂತೆ 3-4 ಕಪ್ ನೀರು ಸೇರಿಸಿ , 3 ವಿಸಿಲ್ ಬರುವಷ್ಟು ಬೇಯಿಸಿ. ಎರಡು ಗಂಟೆಯ ನಂತರ, ಇನ್ನೆರಡು ಕಪ್ ನೀರು ಸೇರಿಸಿ ಪುನ: ಬೇಯಿಸಿ ಅನ್ನ ಮಾಡಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಿ.

2, ಅರ್ಧ ತೆಂಗಿನಕಾಯಿಯನ್ನು ತುರಿದು, ಮಿಕ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಹಾಕಿ ರುಬ್ಬಿ, ಟೀ ಸೋಸುವಂತೆ ಸೋಸಿ ಎರಡು ಲೋಟಗಳಷ್ಟು ಕಾಯಿಹಾಲು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ( ಕಾಯಿಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಪಾಯಸ ಹೆಚ್ಚು ರುಚಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಾಯಿಹಾಲು ಬೇಡವೆಂದಿದ್ದರೆ, ಹಸುವಿನ ಹಾಲನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು)

3. ಬೆಂದ ಬಿದಿರಕ್ಕಿ ಅನ್ನಕ್ಕೆ ಕಾಯಿಹಾಲು/ಹಾಲು ಮತ್ತು ರುಚಿಗೆ ಬೇಕಾಗುವಷ್ಟು ಬೆಲ್ಲ (ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಅಚ್ಚು ಬೆಲ್ಲ) ಸೇರಿಸಿ, ಸಣ್ಣ ಉರಿಯಲ್ಲಿ, ತಳ ಹಿಡಿಯದಂತೆ ಕಲಕುತ್ತಾ ಕುದಿಸಿ. (ನಿಮ್ಮ ಆಯ್ಕೆಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಬೇಕೆನಿಸಿದರೆ ಸಣ್ಣ ಚಿಟಿಕೆ ಉಪ್ಪು ಸೇರಿಸಬಹುದು).

4. ಸ್ವಲ್ಪ ಗೋಡಂಬಿ ಮತ್ತು ದ್ರಾಕ್ಷೆಯನ್ನು ತುಪ್ಪದಲ್ಲಿ ಹುರಿದು ಪಾಯಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿ. ಪರಿಮಳಕ್ಕೆ ನಾಲ್ಕಾರು ಏಲಕ್ಕಿಗಳನ್ನು ಕುಟ್ಟಿ ಪುಡಿ ಮಾಡಿ ಸೇರಿಸಿದಾಗ ಬಿದಿರಕ್ಕಿ ಪಾಯಸ ಸಿದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ.

ಬಿದಿರಕ್ಕಿ ಪಾಯಸದ ರುಚಿ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣ ಗೋಧಿ ತರಿಯ ಪಾಯಸವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ.

– ಹೇಮಮಾಲಾ.ಬಿ